Yukarıdaki Fotograf: AYDIN İMAMKÖY’DE YUNAN MÜFREZESİ 29 ARALIK 1919 (Platoon, 5th Company, Imamköy Aydin on 29 December 1919)KARGAPULO FOTOGRAFI
Konstantin Karkapulo ll.Abdülhamit tarafından Mabeyn-i Hümayun (Saray fotografçısı) yapılmış 2 yıl bu görevden sonra Aydın’a yerleşmiş Aydın’da fotografçı kosti olarak tanınırmış
1900’lü yılların ilk çeyreğinde İmamköy’de Yerli Çavurlar (Gayrimüslümler) olarak adlandırılan yerli Yunanlılar ve Rumlar yöredeki bazı evlerde yaşamışlardır. Yüzbaşlar olarak bilinen sülalenin eski evinde zeytinyağı üretim tesisleri var olduğunu köyün yaşlıları söylemektedir. Buraya yağhane denilirmiş, Şimdiki adıyla Koca Bağ olarak bilinen yerde üzüm bağları varmış, Bu bağlardan şaraplık üzüm yetiştirilir ve bu yetişen üzümler şarap evleri olarak adlandırılan yerlerde şaraba dönüştürülürmüş. İmamköyde o zamanlar bazı portakal cinslerini de Yunanlılar aşı yaparak çeşitlendirmişlerdir. O dönemde eski Tahsildarların evi Yunan eviymiş, Muhacir Osmanlıların evleri, Hocaların Şüfüke’nin evi, Fetiye Teyzenin evi daha birçok evin Yunan evi olduğu yaşlı Köylüler tarafından söylenmektedir. Yukarı kaplıcada eski yapılara ait taşlar bulunmaktadır. 1919 ‘da düşman askerleri köyümüzü işgal ettiğinde İmamköy’ü karargah olarak kullanmıştır. İmamköy’deki karargahtan çevre köyler Karaköy, Gölçük, Kayacık Köyü, Umurlu ve Köşk ilçelerinin işgali yönetilmiştir. Zamanla Yunanlılar oraları da ellerini geçirmişler ama karargah olarak daima İmamköy’ü kullanmışladır. Bu esnada birçok evi de malikâne olarak kullanıp, köyü tamamen işgal etmişlerdir.
Köyden bazı kişiler bunlarla savaşmış isimsiz kahramanlar olarak, orduya katılmış bazıları da çete olup dağlarda savaşlarını sürdürmüşlerdir bu çete olup savaşanlardan en meşhurlarından olan Çete Emir Ayşe en önemli örneklerdendir. Bu örnek kadın köyümüz için çalışmış büyük başarılar elde etmiştir. Mütevazi tavrı ile ”Ben ne yaptım ki benim yaptığımı herkes yapar” diyerek alçak gönüllü davranmıştır. İşgal eden Yunan birliklerinden köyümüzün savunmasız halkı olan çocuklar, yaşlılar ve engelliler Karşıyaka’ya (Menderesten öte) Menderes nehrini geçerek ulaşmışlar ve orada başka bir yurdumuzu işgalci olan İtalyanlara sığınmışlardır. İtalyanlar o dönemde kötünün iyisi olarak kabul edilmiştir. Hiç olmazsa İtalyanlar sivil halka yemek vermiş, işkence yapmamıştır. Yaşanan zulüm o boyuttadır ki yemek verip işkence yapılmaması bile iyilik olarak algılanmıştır. Bu süreçte gerek çete savaşlarının yıldırıcı etkisi gerek Türk ordusunun zaferi Yunanlıların köyümüzü terk etmesine vesile olmuştur. Yunan askerleri köyümüzü terk edince 7 Eylül 1922 yılında Aydın’ın işgalden kurtulmuş ve sonuçta köyümüzde az Yunanlı ve Rum olan gayrimüslüm aile kalmıştır. Süreç içinde onlar da İmamköy’ü terk etmişlerdir.
İstiklal Maaşı’nın 7. ci kıtası
Aydın kazası ve çevresinde 1919-1920 tarihleri arasında Yunan askerleri tarafından işkal edilen köy ve kasabaların bazıları isimleri aşağıdadır.
Baltaköy, Üzümlü, Serçeköy, Umurlu, Asi Kürtler, Aşağı Domalan, Yukarı Domalan, Karapınar, ikizdere, Işıkklı, Dereköy, Çerkezköy, Kardeşköy’dür.
Dipnot: Vasilaki Kargopulo, Osmanlı fotoğrafçılığının en ünlü isimlerinden biridir. Kendisini fotoğrafa adayan ve 1850’den itibaren önce Beyoglu’nda Rus elçilisinin yanında, sonra da Tünel’de, fotoğraf stüdyosu açan Kargopulo’un asıl adı Vasilios’tur. Ancak sarayda çok sevildiği için kendisi gibi Rum asıllı olanların isimlerinde yapılan daki değişikliğiyle Vasilaki olarak tanınmıştır. 1826 doğumlu Vasilaki Kargopulo, 2. Abdülhamid tarafından 1879 yılında Mabeyn-i Hümayun Fotoğrafları Memuriyetine yani saray fotoğrafçılığına atanmıştır.
Vasilaki Kargopulo, 1879 yılında getirildiği saray fotoğrafçılığı görevini, kalp krizi sonucu öldüğü 1886 yılına kadar sürdürüyor. 2.Abdülhamid, Vasilaki’ye olan sevgisini yerine oğlu Konstantin’i atayarak sürdürüyor. Ancak oğul Kargopulo, bu görevde sadece 2 yıl kalabiliyor ve görevden alındıktan sonra meslesini Aydın’da sürdürüyor. Nüfusunun büyük kısmı Türklerden oluşan Aydın’da Rum fotoğrafçı Kosti olarak biliniyor. Ancak aileye ilişkin bilgiler 1922 yılına kadar gelip ötesine gitmiyor. Yazımız yeni veriler topladıkça devam edecektir.
Yunanlılar köyde bağ yetiştirmişler. Üzümlerinden şarap etmişler Yer : Şimdiki koca bağ denilen arazi üzerinde şarap mahzenleri varmış, meyvesi ekşi olan portal ağaçlarını aşı yaparak washinton tatlı portakalı aşılamışlar. Şimdiki Ispartalıların evinin bahçesindeki portakal ağaçları, ve Sadık efendilerin portakal bahçesi, İmamköy Yunan fasulyesi ile ünlüdür. Belki yunanlardan kalma bir üründür. Aşağıdaki fotograf Yunan askerleri İmamköy’de
Hazırlayan derleyen: Nermin KARABULUT