Fotoğraf: Aydın/İmamköy
Halk Bilim: Bilim olması sebebiyle doğruyu gerçeği araştırır. Araştırırken bilimsel metotlar? kullanır. Derleme Gözlem, anket gibi metotlarla halka dair bilgileri düzenler.
Halk bilimi veya folklor, bir ülkede veya bölgede yaşayan halkın kültür ürünlerini, sözlü edebiyatını, geleneklerini, törelerini, inançlarını, mutfağını, müziğini, oyunlarını, halk hekimliğini inceleyerek bunların birbirleriyle ilişkilerini belirten, kaynak, evrim, yayılım, değişim, etkileşim vb. sorunlarını çözmeye, …
Halk Bilim Giyim-kuşam-süsHalk Edebiyatı: Halk Edebiyatı ürünü esnettik yönü sanatsallağı ile ilgilenir. Bu sebepten dolayı Halk edebiyatı çalışmaları ürünlerin sınıflandırılması ve estetik yönünden değerlendirilmesinden ibarettir.
1. Halk şairleri a) Biyografi ve Menakıpnameler b) Metinler-şiirler 2. Halk Edebiyatı 3. Edebi şekil Almamış Fakat alabilecek ürünler 4. Halk Temasa Sanatı 5. Halk oyunları ve Eğlenceleri 6. Adet ve Merasimler 7. inançlar 8. Halk Adetleri ve Gelenekleri 9. Halk ilimleri 10. Halk El Sanatları 11. Giyim Kuşam Süslenme 12. Halk Ekonomisi 13. Geleneksel Yemek Kültürü 14. Köy Tarihi 15. Festivaller
Halk Bilim Ürünlerinin sınıflandırılması :
HALK ŞAİRLERİ : (Aşık Edebiyatına) Biyografi (Resmi Bilgiler) Menakıbnameler (Hayat Hikayesi) uzun süre yaşanmışsa , kutsallaşmış efsaneler (Mesela Ömer Seyfetti’nin eseri yanlız Efe gibi)
İ) Tarihi Bilgiler, Kayıtlı Bilgiler (Resmi Bilgiler)
İİ) Rivayetler, Sözlü anlatılar (O kişiyi görmüş olan kişiler, kesinliği yoksa efsanedir.)
iii) Menkibevi Rivayetler
Menakıbnameler : Uzun süre yaşamışsa kutsallaşmış efsane
TASNİFLER
1) Bunların Tasnifi a) Adlarına göre
b) Asırlarına göre
c) Mensup olduğu zümreye göre (Tarifsel en eskiden en yeniye )
d) Memleketlerine göre
b) METİNLER-ŞİİRLER
i) Adlarına göre alfabetik sıra ile (Şairlerin alfabetik sıralarına göre)
ii) Mevzularına göre (konularına göre)
(1) Dini-tasavvufi karakter taşıyan halk şairleri (din dışı)
(a) Sünni tarikatların mümesilleri.
(b) Tarikat dışında kalmış, fakat mutasavvıf karakterli şairler.
(c) Tarikatsız dini şairler.
(d)Alevi-Bekteşi şairler.
(2) Laik halk şairleri
(a) Yeniçeriler ve orduda bulunmuş halk şairleri
(b) Halk hikayelerinde kahraman olmuş aşıklar (Leyla ile Mecnun)
(c) Şehir, köy karakteri karışık şairler; mahalli karakteri belli olmayanlar
(d) Köylü şairle.
(e) Göçebe Şairler (köy köy il il gezen şairler) Bir yere bağlı kalmadan gezerler. Dilleri sadedir.
(f) Destan türkü şairleri
2) HALK EDEBİYATI
a) Destan: Milletlerin yaşadıkları tarihî olayların efsanevî ve mitolojik unsurlarla yoğrularak oluşturduğu millî karakter taşıyan uzun manzum eserlerdir. Oğuz Kaan destanı gibi
b) Dini Menkıbeler : Çoban ve İbadet : Bir gün dağda koyunlarını çoban her zaman yaptığı gibi dağdan aşağı doğru yuvarlanıyormuş, sonra tekrar dağa çıkıyormuş oradan geçmekte olan din ve ibadet konusunda kendisine yeterli donanımın olduğunu düşünen din adamı (hoca) biraz çobanı seyretmiş ne yapıyor bu çoban demiş kendi kendine sonra çobanı yanına çağırmış ”Çoban oğlum ne yapıyorsun sen öyle” demiş, çoban mahcup, çekingen bir ses tonuyla, ”Allaha ibadet ediyorum.” Namaz kılıyorum. demiş Devamı Web sitemiz halk hikayelerinde bulabilirsiniz.
c)Halk Hikayeleri :Sözlü olarak halkın arasında yaşayan, çoğu zaman gerçeğe yakın aşk ve kahramanlık gibi olaylara dayalı hikayelere “Halk hikayesi” ya da “Halk öyküsü” denir. Türk edebiyatının en eski anlatım geleneğini oluşturan destanlar, birtakım değişikliklere uğrayarak yerini zamanla halk hikayesine bırakmıştır. Dede Korkut Hikayeleri hem destan özelliğinde hemde halk hikayesidir. Basit bir halk hikayesi anlatayım. (Aydın Şivesi) bulunduğum yerde anlatılan, Çoban ve Ağa kızının aşk hikayesi : Köyün birisinde ağanın kızı koyunlarına otlatan çobana aşık olmuş, çobanla kız gizliden gizliden buluşup evlenmeye karar vermişler. Ama ağa kızının çobanla evlenmesini bir türlü razı gelmemişler, yalvar yakar olmamış, sizin sevginizi benim koyunlarım belirleyecek demiş, koyunlara kırk gün tuzla besleyeceğiz, kırk gün sonra dere kenarına götüreceğiz. Eğer koyunlar su içmez ise kızı sana vereceğim. İçerse vermeyeceğim. Kırk gün sonra koyunlar susuzluktan ölmüş bir şekilde dere kenarına giderler. kana kana suyu içerler. içerlerinden Çobanla kızın aşklarına şahit olan kara koyun dereye iner suyun başında biraz dikildikten sonra su içmez geri çekilir. Ağa da kara koyunun iradesine hayran kalarak kızı çobana verir.
c)Masallar :Bilinmeyen bir yerde ve zamanda geçen olayların anlatıldığı yazın türüne masal denir. Masalda yer ve zaman bulunmaz. Anlatımda ” mış. miş” ekleri kullanılır.
TAN TAN GABACIK : Bir varmış bir yokmuş evvel zaman içinde kalbur saman içinde develer tellal iken pireler berber iken ben anamın beşiğini tıngır mıngır sallarken, köyün birisinde adamın birinin karısı genç yaşta ölmüş adamcağız üç çocuğu ile hayatta kalakalmış ne yapsın gel zaman git zaman adam çocukları bakamaz hale gelmiş evlenmeye karar vermiş, genç güzel bir kadınla evlenmiş, fakat işler umduğu gibi olmamış, üvey anne çocukları zamanla Web sitemizde Masallar bölümünde gerisini okuyabilirsiniz.
e)Fıkralar : Fıkra, konu bakımından dönemin yansıması olan ve içeriği olan konular ile okuyucuları, güldürmeyi amaçlayan bir edebi türdür. Fıkraların konusu sınırsızdır. Herhangi bir düşünceyi, yaşanmış bir olayı veya bir konuyu ele alabilirler, Örnek olarak hepimizin bildiği Nasrettin Hoca fıkraları gibi
İİ) Diğer Çeşit fıkralar
f) Türküler :Türkü, kendine özgü ve belirli bir ezgi ile söylenen, hece ölçüsü ile yazılan ve zamanla anonimleşen bir nazım biçimidir. Türküler ana dörtlüklerle, onu izleyen nakaratlardan oluşur. Türkünün belirli bir şekli yoktur. Bir koşma, bir semai, bir destan ya da herhangi bir halk şiiri türkü ezgisiyle söylendiğinde türkü olur. Bu yüzden türkü tipinin en belirgin özelliği melodisidir. Türküler hece ölçüsünün her kalıbıyla söylenir.
İNCE MEMED : Aydın Türküsün’den dörtlük
İnce Memed ne yaptıydım ben sana, İki kere everdiydim kesemden, Eğer yerlerime sen vurulaydın, Ölesiye yatamazdım tasamdan
g)Maniler
Salının pazarında
Güzeller incir tartar
Aydın güzel memleket
Adamın ömrü artar
h) Atasözleri